Jan van der Esch ontvangt de Biesbosch Natuurprijs 2016

22 maart 2016 door Hennie van der Zouw
Jan van der Esch ontvangt de Biesbosch Natuurprijs 2016

DRECHTSTEDEN -  Jan van der Esch; geboren in Papendrecht op 19 maart 1937 is zelfstandig ondernemer en thans gepensioneerd. Vanwege zijn grote verdiensten voor de Biesbosch en op voordracht van zijn kompanen van de Vereniging Behoud Biesbosch, heeft de jury besloten de Biesbosch Natuurprijs 2016 toe te kennen aan Jan van der Esch.

Jan van der Esch behoort tot de generatie natuurliefhebbers die “De Beer”, het natuurgebied dat in het begin van de jaren zestig moest wijken voor de aanleg van Europoort, nog heeft meegemaakt.

In dit voormalige duingebied hebben Jan van der Esch en Jan Koolen, met wie hij een levenlang de natuur introk, elkaar leren kennen. Jan van der Esch kwam met de brommer helemaal uit Papendrecht en Jan Koolen met de fiets vanuit Den Haag naar dit unieke natuurgebied bij Hoek van Holland.

Wat later ging Jan ook al met een houten kano naar de Sliedrechtse Biesbosch, rond de Baanhoekbrug en schreef daar enthousiast over. Zelfs kanode hij helemaal naar de Brabantse Biesbosch, een enorme tocht. Na verloop van tijd kreeg Jan de beschikking over een kano-zijboordmotor, waarmee de afstand wat beter te doen.

Vervolgens kocht hij een oude volgboot van een rijnaak, met een buitenboordmotor. Toen trok hij er in dat open bootje nog vaker op uit naar de Brabantse Biesbosch, Later liet hij op deze boot een kajuitje bouwen en ging het varen en meenemen van mensen wat gerieflijker. Zelfs zijn huwelijksreis ging de Biesbosch in.

Jan heeft zich altijd als het ware één gevoeld met de Biesbosch. Hij heeft erg veel belangstelling voor de historie van de Biesbosch en dat had hij al heel vroeg. Zo hield hij de achteruitgang van de Polder Vijfambachten in de gaten. Hij ging praten met griendhakkers en rietsnijders (waaronder familie) en vissers; heel bijzondere interviews werden dat. Jan gebruikte daarvoor een bandrecorder (de eerste gene-ratie, met één spoor), toen nog bijna niemand zo’n ding had.

Hij ging er boeken over schrijven, waarbij hij die opgenomen interviews gebruikte. “Tussen bies en wilg” en “Bitterzoet” zijn zomaar een paar van zijn Biesboschtitels. Bescheiden als hij is, liet hij zijn mede-auteurs een prominentere rol innemen dan zij eigenlijk verdienden; het meeste werk werd altijd door Jan gedaan.

Ook kon hij zijn ei kwijt in het Streekhistorisch Genootschap d’n Biesbosch, met o.a. Huib den Tuinder, Jan Koolen, Dick Veenhuizen, Huub Oome en Dielis Hakkers. Jan was ook een gedreven verzamelaar van Biesbosch gereedschappen en vooral van de daaraan verbonden verhalen. Hij struinde daarvoor veel oud-griendhakkers, rietsnijders en beroepsvissers in zijn omgeving af en kreeg zolders vol historische spullen mee. Plus natuurlijk ndie vaak nog waardevollere verhalen.

Een en ander culmineerde in 1972 (1971 werd niet gehaald) in Werkendam in de tentoonstelling 550 jaar Biesbosch. Een glorieus moment voor Huib den Tuinder en de voorloper van het Biesboschmuseum Werkendam. Dit mede door het grote succes van 10.000 bezoekers in één week tijd. En op zondag mochten de zaal niet eens open! Bussen Belgen stonden voor een dichte deur….. Maar wat hebben alle leden, met Jan van der Esch voorop, toen keihard gewerkt.

Ook bij de opzet van het latere Biesboschmuseum in de polder de Pannekoek was Jan betrokken, met allerhande Biesboschspullen en informatie. Daarnaast heeft hij ook bijgedragen aan vele kleinere Biesboschtentoonstellingen in de regio, want er waren talloze mensen die zoiets organiseerden en die konden altijd bij Jan van der Esch terecht voor materialen en wetenswaardigheden.

En uiteraard was hij vanaf de eerste dag betrokken bij de Biesboschwerkgroep (1967), die overigens de voorloper was van het Streekhistorisch Genootschap d’n Biesbosch.

Ook was hij betrokken bij de oprichting van de Vereniging Behoud Biesbosch en is hij sinds 1975 een trouw en actief bestuurslid, met als ondankbare taak het penning-meesterschap.

Daarnaast vervult Jan al meer dan 30 jaar de taak van “hakbaas” op de eendenkooi Vischplaat, waar hij nog altijd heel enthousiast over is.

Grote belangstelling heeft Jan van der Esch altijd gehad voor de vogelstand van de Biesbosch. Hij was op dat gebied een van de allereerste pioniers en ontdekte kwartelkoningen en kwakken en wat al niet meer.

Samen met Jan Koolen trokken zij er ’s nachts op uit om op gepaste afstand bij de nestplaatsen te luisteren en te kijken. Dat waren unieke belevenissen.

Ook deed Jan van der Esch, samen met zijn vrouw Tonny, in Noord-Duitsland, vanuit een caravan, mee aan het programma om de nesten van zeearenden te bewaken.

Jan van der Esch heeft met zijn kennis en enthousiasme, maar ook in daadkracht, altijd een belangrijke rol gespeeld bij het behoud van natuur en landschap van de Biesbosch.

De bovenstaande foto’s zijn gemaakt door Ronald van Jeveren. Op de groepsfoto overhandigt Ejsmund Hinborch als voorzitter van de Vereniging Behoud Biesbosch de prijs aan Van der Esch en zijn vrouw.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.