Ontspoord
Kinderen en jongeren in moeilijkheden – vaak ontspoord door allerlei privé-omstandigheden – moeten geholpen worden. Specialistische hulpverleners houden zich daar dagelijks mee bezig, vaak onder grote druk, ook omdat het zo gemakkelijk opnieuw kan ontsporen. Ik heb dat laatste aan den lijve mogen ervaren op ons toenmalige plekkie in Frankrijk met jongeren vanuit de William Schrikker Groep te gast. De kids zaten in de fase van hun eindbehandeling, maar bij een van hen ging het toch nog gewelddadig mis. Door uiteindelijk kranig ingrijpen, ook door onze eigen medewerkers, is destijds erger voor andere gasten voorkomen.
Over het belang van de specialistische zorg is iedereen het eens. Toch staat deze op dit moment behoorlijk onder druk. Er is sprake van een veel zakelijker relatie tussen de zorg-inkopende gemeenten en de aanbieders zoals de William Schrikker Groep en het Leger des Heils. De andere inkoopwijze (Europese aanbesteding) en vooral de lagere tarieven doen beide zorgaanbieders besluiten niet in te schrijven voor het verlenen van zorg in de regio Zuid Holland-Zuid voor de komende jaren. Voor Papendrecht gaat het om tientallen kinderen en jongeren per jaar, die nu tussen wal en schip dreigen te vallen. Of toch niet?
Raadsleden (ook in Papendrecht) krijgen op het nieuws van het afhaken van de specialistische zorgaanbieders van de verantwoordelijke regionale portefeuillehouder uitleg. Het antwoord geeft echter weinig vertrouwen. De inkoop van jeugdhulp in de regio zou – volgens deze persverklaring – niet plaatsvinden via een aanbesteding maar via een “open house constructie”. Dat is niet alleen verwarrend. Het staat ook haaks op eerdere berichten. Bovendien: waarom luiden het Leger des Heils en de William Schrikker Groep dan nu de noodklok?
Laat ik de lezer van deze column niet vermoeien met de uitleg in de persverklaring van de “open house constructie”. Maar het lijkt bij nader lezen en in gewone spreektaal toch verrekte veel op een aanbestedingsprocedure met alles erop en eraan: tarieven, voorwaarden, inschrijvingstermijn, etc.
Directeur van GGZ Nederland, Veronique Esman, stelt dat de focus op de (papieren) kwaliteit van de inschrijving de kwaliteit van de jeugdzorg steeds verder onder druk zet. Zij noemt daarbij neutraal klinkende tariefstellingen, de aanbestedingen en de betaalsystemen zelfs “sluipmoordenaars”. Voor intimi is het onvoorstelbaar dat gespecialiseerde instellingen zoals de William Schrikker Groep hun werk niet meer in deze regio zouden doen. Ook wordt nu al veel te lang doorbehandeld in een daartoe niet uitgerust wijkteam, waarbij de situatie niet zelden nog wordt verergerd. En met het wegvallen van de specialisten in de jeugdpsychiatrie is dan een toename van het aantal ontspoorde kids te verwachten. Met alle maatschappelijke en extra financiële gevolgen van dien.
Dit alles stelt mij als betrokken raadslid allesbehalve gerust. De organisatie van de jeugdzorg in onze regio lijkt inmiddels meer ontspoord dan de te behandelen jeugd zelf. De enige oplossing die ik zie is dat er nu snel – dwars op de zelfbedachte regels rond aanbesteding – op zijn minst contact wordt opgenomen met de nu afhakende specialistische jeugdzorgaanbieders om hen een nieuw (hoger) bod te doen. Alleen zo kan de zo nodige zorg aan ontspoorde kids ook de komende jaren worden gewaarborgd. Verder is het wachten en hopen op de formerende partijen in Den Haag; hopelijk hebben zij oog gehad voor de onmogelijke situatie en maken zij de bezuinigingen van meer dan 15% op de jeugdhulp ongedaan. Anders zien we in de komende jaren niet alleen meer ontspoorde tieners, maar vliegen ook de zorgaanbieders en gemeentebestuurders steeds vaker uit de bocht.