Ouderen hoeven geen privacy
“Goedemorgen, ik bel namens mijn moeder. Zij ontving een brief, dat u wilt langskomen voor een Signalerend Huisbezoek. Dat wil ze niet. Kunt u haar voorgoed van de lijst schrappen? “Nee, mevrouw, zo werkt dat niet,” zegt de ouderenconsulent.
Mijn moeder is 81 jaar en de afgelopen 22 jaar alleenwonend, sinds de dood van mijn vader. De laatste jaren is ze in het vizier gekomen van gemeentelijke instanties. Ze ontvangt regelmatig brieven met vragenlijsten over eenzaamheid, haar zorgbehoefte en sociale situatie.
Eerdere brieven heeft mijn moeder weggegooid. Ze zei daarover: “Ik ben bang om iets verkeerd in te vullen. Straks staat er iemand voor de deur om mijn ‘eenzaamheid te bestrijden’. Ze laten me niet met rust. Als je oud bent, wordt je niet meer serieus genomen.”
De brief die ze nu had gekregen was dwingender: er zou gebeld worden voor een afspraak. Dit Signalerend Huisbezoek is bedoeld om informatie te verzamelen over gezondheid, wonen, mobiliteit, financiën, behoefte aan hulp- en dienstverlening, tijdsbesteding en contacten. (…) Ook als u zich nog prima kunt redden en geen hulp of informatie nodig heeft, willen wij u toch vragen om wat tijd vrij te maken voor een huisbezoek.
Aan de telefoon met de ouderenconsulent, geef ik aan dat het te ver gaat om iedereen op basis van leeftijd zo te benaderen. Zij zegt daarop: “U ziet het helemaal verkeerd. Anders hebben we geen goed beeld van álle ouderen.”
Nee, inderdaad, zou ik zeggen! Was dat niet het kenmerk van een vrij land?! Alleen in een dictatuur weet een overheid alles van zijn inwoners.
Mijn moeder woont in een buurgemeente, maar hier blijkt het tot mijn schrik, net zo te gaan. Inwoners van boven de 75 jaar krijgen in Papendrecht bezoek van de zorgcoördinator, mét vragenlijst. Het Signalerend Huisbezoek wordt binnenkort zelfs omgevormd tot Activerend Huisbezoek.
Als je oud bent, is je privacy vervallen en zitten is het nieuwe roken. Dus actief zijn is een plicht!
In theorie is meewerken vrijwillig, maar niet iedereen durft ‘nee’ te zeggen tegen een welbespraakte, vriendelijk aandringende consulent, waar je in een later stadium van je leven misschien van afhankelijk bent voor een zorgindicatie.
“Maar,” denkt u misschien, “het dient een goed doel, want eenzaamheid is een epidemie! Toch?” Nee, dat is fake news. De Volkskrant kopte vorige maand: Ouderen van nu iets minder eenzaam dan 20 jaar geleden. Geciteerde onderzoekers zeggen, dat al tientallen jaren de kans op eenzaamheid niet is toegenomen, in geen enkel Westers land. Geer en Goor ten spijt.
We zien dat de gemeente steeds meer en steeds dieper in privélevens duikt en alle privégegevens opslaat. Vroeger was het de kerk die vertelde hoe je moest leven, nu wordt de norm door de overheid opgelegd.
Dit moet veranderen, aantoonbaar. Want anders verandert alleen de naam: van Signalerend of Activerend Huisbezoek in iets als Informerend Servicegesprek.
U ziet, ik weet inmiddels hoe het werkt.
Mijn moeder intussen, is opgelucht dat ze er voorlopig vanaf is. En nu maar hopen dat ze door haar weigeringen om mee te werken, niet in een ander gemeentelijk bestand terecht is gekomen: die van de zorgmijders!
