Koppensnellen
Het zal vrijwel niemand zijn ontgaan dat de recente verbouwing van het Papendrechtse gemeentehuis veel meer heeft gekost dan aanvankelijk was begroot. Wat heet: een miljoen euro, da’s inderdaad geen kattenpis. Politici boos, burgers boos. Maar wat wel opvalt, is dat veel inwoners van Papendrecht reageren in de trant van: “Wéér een budget enorm overschreden, kunnen ze nou echt niet begroten op dat gemeentehuis?” Of: “Het is echt altijd hetzelfde!”
Waarom deze reacties opvallend zijn? Omdat het niet waar is. Voor Papendrechtse begrippen is een budgetoverschrijding geen regel, maar een uitzondering. Zo bleef de bouw van het sportcentrum keurig binnen het budget en zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen. Interessant is het echter wel: want waarom heeft de gemiddelde inwoner van Papendrecht dan blijkbaar de indruk dat ze op het gemeentehuis niet kunnen begroten?
Ik zie twee redenen. En laten we beginnen met een kritische blik naar ‘onszelf’: de media, waar ik deel van uitmaak. Bij een (forse) overschrijding van een budget, zetten wij als kop boven een artikel: “Verbouwing gemeentehuis véél duurder dan begroot”. En dan in grote koeienletters, op de voorpagina. Maar als alles goed gaat, is de kop: “Bouw sportcentrum op schema.” En dan bedoelen we: op tijd, en binnen de begroting. Deze kop komt niet in koeienletters op de voorpagina, maar op pagina 21, in wat kleinere letters. Want eigenlijk is het geen nieuws, toch? Geen raadslid die daarover vragen stelt aan de wethouder. Wel staat vervolgens keurig netjes in het nieuwsbericht dat het project binnen het budget blijft. Dus wij als media doen echt ons werk wel: als een budget wordt overschreden, melden we dat. Blijft een project binnen het budget, dan melden we dat ook. Alleen: het één krijgt minder aandacht dan het ander. En dat is best eens een discussie waard.
Dan de tweede reden. En dan kom ik bij een zere plek waar ik tóch de vinger op ga leggen. Veel mensen lézen namelijk niet of nauwelijks. Ja, de kop boven het artikel; die ziet iedereen. En als deze kop aanspreekt, worden de eerste vijf regels ook nog wel gelezen. Maar een minderheid leest het hele nieuwsbericht, ook al kan je in ‘mijn’ Papendrechts Nieuwsblad elk nieuwsartikel in een paar minuten lezen. Wie alleen even wil ‘koppensnellen’, mist heel veel. Want het is voor mij onmogelijk om altijd een kop van zes woorden te verzinnen die de lading volledig dekt.
Even een voorbeeld. Een paar weken geleden stond in het Papendrechts Nieuwsblad een artikel over het pand van de bibliotheek, waar de eigenaar van pannenkoekenhuis Frittella belangstelling voor heeft. Op de Facebookpagina van de krant stond een link naar het artikel. Onder dit Facebookbericht werd massaal gereageerd (moet u ook vooral blijven doen!). Maar in minstens 20 procent van de reacties werd een vraag gesteld waarop het antwoord gewoon in het artikel stond. Of men riep iets waarvan uit het artikel bleek dat dit niet klopte. Kortom: niet lezen, maar wel roepen. Ik weet het, het hoort er tegenwoordig allemaal bij, maar het maakt een inhoudelijke discussie wel ingewikkeld.
Ik wil best overwegen om de eerstvolgende keer dat een groot project binnen het budget blijft, dit ergens in de eerste vijf regels te vermelden. Wilt u dan de moeite nemen om een kwartiertje met mijn krant op het toilet te gaan zitten? Meer tijd heeft u niet nodig om alle inhoudelijke artikelen te lezen. En waar u de krant voor gebruikt nadat u ‘m heeft gelezen, mag u zelf weten.