Coördinatoren Vrijwilligerssteunpunt Papendrecht: 'Noem 5 belangrijke randvoorwaarden voor vrijwilligers?'
PAPENDRECHT - Je zou het bijna vergeten met zo'n kabinetsformatie, maar van nu tot september / oktober 2017 schrijven (lokale) politieke partijen hun verkiezingsprogramma's voor de Gemeenteraads verkiezingen van 21 maart 2018. Voor landelijke en regionale vrijwilligersorganisaties (met lokale achterban), lokale vrijwilligersorganisaties en burgerinitiatieven, is het zaak nu een stem te laten horen.
De Coördinatoren van het Vrijwilligerssteunpunt Papendrecht Pauline van der Kraan en Judith van Gulik vragen zich daarom af: "Wat betekenen vrijwilligers voor de maatschappij? En waarom verdienen vrijwilligers een plek in partijprogramma's en in het collegeakkoord? Hoe kun je als samenleving en overheid zo gunstig mogelijk condities creëren, voor de lokale inzet van vrijwilligers, rekening houdend met trends en ontwikkelingen, die hierbij relevant zijn?"
Hieronder staan een aantal randvoorwaarden, die landelijk door vrijwilligers op papier werden gezet. De Coördinatoren van het Vrijwilligerssteunpunt Papendrecht vragen aan de bewoners van ons dorp: "Wilt u aangeven welke 5 ú het belangrijkste vindt? Of heeft u een aanvulling? Meld deze door vóór 23 juni aanstaande door te reageren via deze link:
Alle input die het Vrijwilligerssteunpunt krijgt, zal verzameld en verstuurd worden aan de plaatselijke politiek. Met uw hulp wordt zo het vrijwilligerswerk in Papendrecht op de kaart gezet."
Randvoorwaarden vrijwilligerswerk
1. Zie vrijwilligerswerk niet als vanzelfsprekend
Je herkent het vast wel: die gemeentelijke bestuurder of die buurtbewoner die achteloos zegt: ‘O, dat doen de vrijwilligers wel.’ Alsof dat vanzelfsprekend is. Maar dat is het niet. Vrijwilligerswerk is de uitkomst van heel veel zaken, waaronder betrokkenheid, motivatie, energie, kennis, inzet, geld en voorzieningen. Al die zaken moeten georganiseerd en blijvend gevoed worden, anders dreigt het vrijwilligerswerk te verpieteren. Een aardig gedachte-experiment is: stel je Nederland eens voor zonder vrijwilligers. Het land wordt dan niet alleen kil, het staat ook domweg stil.
2. Bied scholing en trainingen aan
Bij betaald werk is levenslang leren gemeengoed. Vrijwilligerswerk is óók werk. Dus ook daarin zijn trainingen, workshops en een goede begeleiding nodig om verantwoord, veilig en gezond te kunnen werken, bij te blijven, plezier en voldoening uit het werk te halen en vaardigheden te vergroten. Goed geschoolde vrijwilligers functioneren beter en betekenen meer voor de samenleving. Neem dat mee in de kostprijs die je als gemeente betaalt voor activiteiten met vrijwilligers. Samenwerking tussen gemeente en vrijwilligerswerk biedt mooie oplossingen. Samen met landelijke netwerken en organisaties kan de rijksoverheid kennis behouden.
3. Sta naast vrijwilligersorganisaties, niet er tegenover
Vrijwilligerswerk gedijt bij een open en opbouwende houding van de overheid, met speelruimte voor initiatieven. Een meedenkende houding is vruchtbaarder dan een controlerende. Buurt- en wijkinitiatieven bloeien op door ambtelijke ondersteuning (en slaan dood door tegenwerking). Het is zaak dat regels en voorwaarden ruimte bieden aan maatschappelijke initiatieven.
4. Het mag de vrijwilligers geen geld kosten
Bij vrijwilligerswerk komen kosten kijken voor vervoer, kleding, materialen, scholing, en noem maar op. Veel vrijwilligers leggen, zelfs als ze een onkostenvergoeding krijgen, geld toe op hun bezigheden. Dit demotiveert en schrikt af. Het is minimaal nodig dat vrijwilligers hun werk kosteloos kunnen uitvoeren.
Jongere generaties zijn actief in een wereld waar vreselijk veel te doen is. Ze willen zich op een andere manier verbinden met maatschappelijke initiatieven dan ouderen. Daar moeten nieuwe mogelijkheden voor gecreëerd worden. Ook het besturen en het profileren van vrijwilligersorganisaties kan frisser en moderner.
6. Werk samen, wissel uit, stimuleer elkaar
Samenwerken en kennis delen is hard nodig om te innoveren en vrijwilligerswerk levendig, bijdetijds en efficiënt te houden. Stimuleer en activeer elkaar als concurrenten, maar werk samen en wissel uit als collega’s. Vorm bijvoorbeeld plaatselijke, regionale of landelijke netwerken en bezoek regelmatig kennis- en netwerkbijeenkomsten.
7. Denk na voordat je als overheid iets vraagt
Wat mag je vragen van vrijwilligers? Denk na over wat je aan vrijwilligers vraagt en waar je betaalde professionals bij nodig hebt. En nog iets: haal eigen initiatief van actieve bewoners en vrijwilligers niet door elkaar met vrijwilligerswerk door mensen met een rugzakje. Iedereen is welkom, maar sommige mensen vragen meer begeleiding, die niet altijd voorhanden is.
8. Maak het mogelijk voor iedereen
Voor mensen met een WW-uitkering en bijvoorbeeld vluchtelingen geldt dat zij onder voorwaarden bij bepaalde organisaties vrijwilligerswerk mogen doen. Dat is jammer voor de vrijwilligers en de vrijwilligersorganisaties die niet in aanmerking komen. Die bureaucratie mag wel wat minder en het UWV mag meer naast de vrijwilliger staan.
9. Zorg voor ontmoetingsplekken
Veel nieuwe burgerinitiatieven ontstaan buiten de bestaande verenigingsverbanden. Ze hebben daardoor niet automatisch een eigen onderkomen, terwijl een eigen plek cruciaal is voor het maken van plannen, ontmoetingen en het ‘wij-gevoel’. Nieuwbouw is daarvoor heus niet altijd nodig. Er staan genoeg kantoren en winkels leeg. Woningcorporaties kunnen een buurtpand gratis aanbieden. De overheid kan een gebouw voor een symbolisch bedrag uitlenen of voor een (maat)schappelijke prijs verkopen. Een vereniging kan haar ruimte delen. Stimuleer maatschappelijke initiatieven! Ze floreren bij een thuis.
10. Pak je rol in het waarderen van vrijwilligerswerk
Laat vrijwilligers zien dat hun inzet gewaardeerd wordt en betrek de vrijwilligersorganisaties hierbij. Geef vorm aan het waarderingsbeleid in de gemeente Sliedrecht.
