Nog jaren tekort aan huizen: 331.000 woningen te weinig
De afbraak van het woningbeleid zorgt nog jarenlang voor een tekort aan huizen. Het kabinet probeert al jarenlang de steeds harder groeiende vraag naar woningen op te lossen. Toch valt te zien dat het tekort jaarlijks toeneemt. Hoe komt het dat het niet lukt om genoeg nieuwe woningen te bouwen?
Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van een groot aantal factoren en er zijn talloze onderzoeken naar gedaan. Kort gezegd komt het tekort aan huizen neer op een veranderende bevolkingssamenstelling, fikse bezuinigingen na de financiële crisis van 2009 en een terugtrekkende overheid. Momenteel is er een tekort van 331.000 huizen, blijkt uit een rapportage van ABF Research. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Naar verwachting bereikt de vraag een hoogtepunt in 2025 met 419.000. Na 2025 neemt de vraag gestaag af, maar wel blijven er nog tot na 2035 structureel te weinig woningen.
De prijzen van zowel huur- als koopwoningen worden hard opgedreven door het tekort, met name in de Randstad. In de regio Drechtsteden is de krapte op de woningmarkt zelfs ernstig. Voor een sociale huurwoning staan woningzoekenden zo 10 jaar op een wachtlijst. Een vrijesectorwoning of een koophuis lijkt enkel nog weggelegd voor mensen met een riant salaris en tweeverdieners. Jongeren en starters blijven door de krapte op de woningmarkt noodgedwongen langer thuis wonen of delen een appartement met een huisgenoot. Dit heeft verregaande maatschappelijke gevolgen. Zo wordt bijvoorbeeld het krijgen van kinderen steeds langer uitgesteld. Ook schuiven mensen minder snel door en kiezen ze er eerder voor om de eigen woning te verbouwen en volledig aan te passen naar hun eigen wensen, zoals cijfers van het interieurplatform www.sweetesthome.nl aantonen.
Tien jaar geleden zag het er nog heel anders uit. De bevolking zou juist krimpen in plaats van toenemen en sommigen voorspelden dat Nederland af was. Destijds gaf het CBS aan dat Nederland in 2040 17,8 miljoen inwoners zou tellen. De prognose voor 2040 staat momenteel op meer dan 19 miljoen. Door de kredietcrisis vielen er harde klappen in de bouw. Vele woningen stonden onder water, er was geen vraag en bijna de helft van de 500.000 bouwvakkers zocht hun heil elders. Een deel daarvan keerde toen de vraag weer aantrok terug, maar nog altijd zijn er duizenden openstaande vacatures in de sector.
In 2010 verdween het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM). De gemeenten en provincies kregen een grotere rol toebedeeld. In 2013 voerde Stef Blok de verhuurderheffing in, een belasting voor verhuurders van sociale huurwoningen die als crisismaatregel bedoeld was. Op dit moment bestaat deze heffing nog steeds. De verhuurderheffing kost woningcorporaties jaarlijks zo’n 2 miljard euro en zorgde voor een halvering van het aantal nieuwbouwwoningen.
De niveaus van voor de financiële crisis liggen nog ver weg, al nam het aantal nieuwbouwwoningen na jaren van dalingen wel weer toe tijdens de Rutte-III regeerperiode. De verantwoordelijkheid voor wonen, bouwen en ruimtelijke ordening ligt tegenwoordig bij minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
